ਊਨਾ, 15 ਦਸੰਬਰ - ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਕਰਨਲ ਐਸ ਕੇ ਕਾਲੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ 1971 ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਹੀ ਜੰਗ ਦਾ ਪਿਛੋਕੜ ਉਸ ਵੇਲੇ ਘੜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਫੌਜੀ ਤਾਨਾਸ਼ਾਹ ਯਾਹੀਆ ਖਾਨ ਨੇ 25 ਮਾਰਚ 1971 ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਫੌਜ ਨਾਲ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਜਨਤਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕੁਚਲਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੇਖਾ ਮੁਜੀਬ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਫਿਰ ਉਥੋਂ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਲਗਾਤਾਰ ਭਾਰਤ ਆਉਣ ਲੱਗੇ। ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ 'ਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਵੱਲੋਂ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਆਈਆਂ ਤਾਂ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਫੌਜ ਰਾਹੀਂ ਦਖਲ ਦੇਣ ਦਾ ਦਬਾਅ ਆਉਣ ਲੱਗਾ। ਤਤਕਾਲੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਫ਼ੌਜੀ ਦਖ਼ਲ ਅਪਰੈਲ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਤਤਕਾਲੀ ਫ਼ੌਜ ਮੁਖੀ ਜਨਰਲ ਮਾਨੇਕਸ਼ਾ ਤੋਂ ਸਲਾਹ ਲਈ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ 'ਤੇ ਜਨਰਲ ਮਾਨੇਕਸ਼ਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਫੌਜੀ ਸਮਰੱਥਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਪਹਿਲੂਆਂ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਥਿਤੀ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਕਰਵਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਪੂਰੀ ਤਿਆਰੀ ਨਾਲ ਜੰਗ 'ਚ ਉਤਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।

ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਕਰਨਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ 3 ਦਸੰਬਰ 1971 ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਨੇ ਅਚਾਨਕ ਭਾਰਤੀ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਆ ਕੇ ਪਠਾਨਕੋਟ, ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਜੋਧਪੁਰ ਅਤੇ ਆਗਰਾ ਵਰਗੇ ਫੌਜੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਿਆਂ 'ਤੇ ਬੰਬਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ 'ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਵਧਿਆ ਅਤੇ ਜੈਸੋਰ ਅਤੇ ਖੁਲਨਾ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਰੀਬ 14 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਜੰਗ ਜਾਰੀ ਰਹੀ। ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ 14 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਇਕ ਗੁਪਤ ਸੰਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਢਾਕਾ 'ਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਾਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਮਿਗ-21 ਤੋਂ ਬੰਬ ਸੁੱਟ ਕੇ ਇਮਾਰਤ ਦੀ ਛੱਤ ਨੂੰ ਉਡਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਰਾਜਪਾਲ ਮਲਿਕ ਨੇ ਆਪਣਾ ਅਸਤੀਫਾ ਲਿਖਿਆ। 16 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਜਨਰਲ ਜੈਕਬ ਨੂੰ ਜਨਰਲ ਮਾਨੇਕਸ਼ਾ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ ਮਿਲਿਆ ਕਿ ਉਹ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਤੁਰੰਤ ਢਾਕਾ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇ। ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਜੰਗ 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਅਰੋੜਾ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਢਾਕਾ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਉਤਰੇ। ਅਰੋੜਾ ਅਤੇ ਨਿਆਜ਼ੀ ਇੱਕ ਮੇਜ਼ 'ਤੇ ਬੈਠੇ ਅਤੇ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਸਮਰਪਣ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ 'ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕੀਤੇ। ਜਨਰਲ ਨਿਆਜ਼ੀ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਹੰਝੂਆਂ ਨਾਲ ਜਨਰਲ ਅਰੋੜਾ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਰੈਂਕ ਬੈਜ ਅਤੇ ਰਿਵਾਲਵਰ ਸੌਂਪਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 93 ਹਜ਼ਾਰ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੇ ਵੀ ਆਤਮ ਸਮਰਪਣ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਵੀ 39 ਹਜ਼ਾਰ ਸੈਨਿਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਅਤੇ 9851 ਜਵਾਨ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੂਰਬੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਹੁਣ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਆਜ਼ਾਦ ਹੋ ਗਿਆ।
ਜਨਰਲ ਮਾਨੇਕਸ਼ਾ ਨੇ ਇਸ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਜਿੱਤ ਬਾਰੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਨੂੰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਇਤਿਹਾਸਕ ਜਿੱਤ ਦੀ ਖੁਸ਼ੀ ਹਰ ਸਾਲ 16 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਹਰ ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀ ਦੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਜੋਸ਼ ਨਾਲ ਭਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ, ਪੂਰਾ ਦੇਸ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਹਾਦਰ ਪੁੱਤਰਾਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ, ਅਦੁੱਤੀ ਸਾਹਸ, ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰੀ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਲਾਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।