ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ 'ਤੇ 'ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੀ ਪੱਤਰਕਾਰਤਾ' 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ-ਵਿਮਰਸ਼

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 13 ਸਤੰਬਰ 2024:- ਆਜ਼ਾਦੀ ਮਿਲਣ ਦੇ ਦੋ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, 14 ਸਤੰਬਰ 1949 ਨੂੰ ਸੰਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਤ ਨਾਲ ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਰਾਜਭਾਸ਼ਾ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟ੍ਰਭਾਸ਼ਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਸਮਿਤੀ, ਵਾਰਧਾ ਦੇ ਅਨੁਰੋਧ 'ਤੇ 1953 ਤੋਂ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 14 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਹਰ ਸਾਲ ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਅੱਜ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਹਿੰਦੀ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ 'ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੀ ਪੱਤਰਕਾਰਿਤਾ' ਸੀ।

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 13 ਸਤੰਬਰ 2024:- ਆਜ਼ਾਦੀ ਮਿਲਣ ਦੇ ਦੋ ਸਾਲ ਬਾਅਦ, 14 ਸਤੰਬਰ 1949 ਨੂੰ ਸੰਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਤ ਨਾਲ ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਰਾਜਭਾਸ਼ਾ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਹਿੰਦੀ ਨੂੰ ਹਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਸ਼ਟ੍ਰਭਾਸ਼ਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਸਮਿਤੀ, ਵਾਰਧਾ ਦੇ ਅਨੁਰੋਧ 'ਤੇ 1953 ਤੋਂ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 14 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਹਰ ਸਾਲ ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ ਵਜੋਂ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਪਰੰਪਰਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਅੱਜ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਦੇ ਹਿੰਦੀ ਵਿਭਾਗ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੀ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ 'ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਹਿੰਦੀ ਪੱਤਰਕਾਰਿਤਾ' ਸੀ।
ਕਾਰਜਕਰਮ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪ੍ਰੋ. ਅਸ਼ੋਕ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਮੁੱਖ ਵਕਤਾ ਸ੍ਰੀ ਅਰੁਣ ਨਥਾਨੀ (ਸਹਾਇਕ ਸੰਪਾਦਕ, ਦੈਨਿਕ ਟ੍ਰਿਬਿਊਨ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ), ਸਰਸਵਤੀ ਮਹਿਮਾਨ ਪ੍ਰੋ. ਰਾਜੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਸ਼ਰਮਾ (ਸੂਖਮ, ਲਘੁ ਅਤੇ ਮੱਧਮ ਉਦਯਮ ਮੰਤਰਾਲਾ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ) ਅਤੇ ਸਨਮਾਨਿਤ ਮਹਿਮਾਨ ਡਾ. ਸਰੂਚੀ ਆਦਿਤਿਆ (ਉਪ ਪ੍ਰਧਾਨ, PUTA) ਦੀ ਸਵਾਗਤ ਰਸਮ ਨਾਲ ਹੋਈ।
ਕਾਰਜਕਰਮ ਵਿੱਚ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਮਧੁ ਕੁਮਾਰੀ, ਰੀਨਾ ਬਿਸ਼ਟ, ਬੋਬਿਜਾ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਨੁਜ ਕੁਮਾਰ, ਨਾਰਾਇਣ ਭਦੌਰੀਆ ਨੇ ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ। ਇਸੇ ਕ੍ਰਮ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰੋ. ਰਾਜੇਸ਼ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਹਿੰਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਉਤਪੱਤੀ ਅਤੇ ਸੰਵਿਧਾਨਿਕ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਵਿਚਾਰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪੱਤਰਕਾਰਿਤਾ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਜ ਜਨ ਸਧਾਰਨ ਵਿੱਚ ਏਕਤਾ ਸਥਾਪਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਮੁੱਖ ਵਕਤਾ ਸ੍ਰੀ ਅਰੁਣ ਨਥਾਨੀ ਨੇ ਪੱਤਰਕਾਰਿਤਾ ਦੇ ਅਤੀਤ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ, ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ, ਮਦਨਮੋਹਨ ਮਾਲਵੀਯਾ, ਡਾ. ਬੀ.ਆਰ. ਅੰਬੇਡਕਰ ਅਤੇ ਭਾਰਤੇਂਦੂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਰੋਸ਼ਨ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪੱਤਰਕਾਰਿਤਾ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਲਿਆਂਦ ਲਈ ਜਰੂਰੀ ਹੈ। ਖਬਰ ਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਅਤੇ ਮੌਲਿਕਤਾ ਦੀ ਜਾਂਚ, ਪ੍ਰਿੰਟ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਭਰੋਸੇਯੋਗਤਾ, ਅਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ - ਇਹ ਅੱਜ ਦੀ ਪੱਤਰਕਾਰਿਤਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੋਤੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਖੜਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨਾਂ ਉੱਤੇ ਵੀ ਚਿੰਤਾ ਪ੍ਰਗਟਾਈ।
ਡਾ. ਸਰੂਚੀ ਆਦਿਤਿਆ ਨੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਰਾਹੀਂ ਭਾਸ਼ਾ ਦੇ ਮਹੱਤਵ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਕਾਰਜਕਰਮ ਦੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ, ਵਿਭਾਗ ਮੁਖੀ ਨੇ ਹਿੰਦੀ ਪਖਵਾਰਾ ਮਨਾਉਣ ਸਬੰਧੀ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਭਾਗ ਵੱਲੋਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਕਰਵਾਈਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਵੀ ਹਿੰਦੀ ਦਾ ਭਵਿੱਖ ਰੌਸ਼ਨ ਹੈ। ਆਏ ਹੋਏ ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦਾ ਵੀ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ।