ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 12 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2024:- ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ, ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵੱਲੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਇੱਕ ਉੱਘੇ ਵਿਦਵਾਨ ਦੁਆਰਾ “ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਇੱਕ ਗੈਰੀਸਨ ਰਾਜ ਵਜੋਂ ਉਭਰਨਾ” ਵਿਸ਼ੇ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਲੈਕਚਰ ਅਤੇ ਲੇਖਕ ਡਾ: ਇਸ਼ਤਿਆਕ ਅਹਿਮਦ, ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ ਐਮਰੀਟਸ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ ਸਟਾਕਹੋਮ, ਸਵੀਡਨ, ਸੈਮੀਨਾਰ ਰੂਮ ਵਿੱਚ, SAIF/CIL, ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ, ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ 12 ਅਪ੍ਰੈਲ, 2024 ਨੂੰ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। 
ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਲੈਕਚਰ ਡਾ: ਜਸਕਰਨ ਸਿੰਘ ਵੜੈਚ, ਚੇਅਰਪਰਸਨ, ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਡਾ: ਯੋਗ ਰਾਜ ਅੰਗਰੀਸ਼, ਚੇਅਰਪਰਸਨ, ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਭਾਗ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ। ਡਾ: ਸ਼ਵੇਰੀ ਠਾਕੁਰ ਨੇ ਸਮਾਗਮ ਲਈ ਹਾਜ਼ਰ ਬੁਲਾਰਿਆਂ, ਮਹਿਮਾਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਫੈਕਲਟੀ ਮੈਂਬਰਾਂ, ਖੋਜ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਕੀਤਾ। ਉਸਨੇ ਹਾਜ਼ਰੀਨ ਨਾਲ ਸਤਿਕਾਰਯੋਗ ਬੁਲਾਰੇ ਦੀ ਜਾਣ-ਪਛਾਣ ਵੀ ਕਰਵਾਈ। ਇਸ ਸਮਾਗਮ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਸ਼੍ਰੀ ਆਰ ਕੇ ਕੌਸ਼ਿਕ, ਆਈਏਐਸ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਜੀਐਸ ਸੰਘਾ, ਏਵੀਐਸਐਮ, ਵੀਐਸਐਮ, ਐਸਐਮ (ਸੇਵਾਮੁਕਤ), ਚੇਅਰ ਪ੍ਰੋਫੈਸਰ, ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚੇਅਰ, ਡੀਡੀਐਨਐਸਐਸ, ਪੀਯੂ ਵੀ ਮੰਚ 'ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਸਨ।

ਸਪੀਕਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੰਬੋਧਨ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਉਤਪਤੀ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ, ਜਿੱਥੇ ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਜਿਨਾਹ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ ਅਤੇ ਹਿੰਦੂ ਮਹਾਸਭਾ ਨੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਦੇ ਯੁੱਧ ਯਤਨਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਭਾਰਤ ਛੱਡੋ ਅੰਦੋਲਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਜਿਨਾਹ ਨੂੰ ਕਾਂਗਰਸ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਵਜੋਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਨੇ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੀ ਘਰੇਲੂ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲਤਾ ਵਿੱਚ ਤਬਦੀਲੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵ ਨੇਤਾ ਵਜੋਂ ਉਭਾਰ, ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਗਿਆ। ਉਸਦਾ ਪੱਕਾ ਵਿਚਾਰ ਸੀ ਕਿ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦਾ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦੋ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਣ ਦਾ ਇੱਕ ਨਿਰਧਾਰਤ ਏਜੰਡਾ ਸੀ, ਉਹ ਡਰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਭਾਰਤ ਸਾਮਰਾਜਵਾਦ ਵਿਰੋਧੀ ਅਤੇ ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਯੂਐਸਐਸਆਰ ਦਾ ਇੱਕ ਭਵਿੱਖੀ ਸਹਿਯੋਗੀ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਹੀ ਵੰਡ ਦਾ ਡਿਜ਼ਾਈਨ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਵਿੱਤੀ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨੇ ਫੌਜ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਗੈਰੀਸਨ ਸਟੇਟ ਬਣ ਗਈ।

ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਅਜੀਬ ਰਾਜ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਖੇਤਰ ਸੈਂਕੜੇ ਮੀਲਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵੱਖ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਕੋਈ ਉਦਯੋਗਿਕ ਅਧਾਰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਇੱਕ ਵਿਆਪਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਜਗੀਰੂ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਜਨਮ ਸੁਰੱਖਿਆ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਮਰੀਕਾ ਵੱਲ ਮੁੜਿਆ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਫੌਜੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦੇਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਫੌਜ ਦੇ ਅਦਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਦਦ ਕੀਤੀ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਇਸਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਦੀ ਘਾਟ ਸੀ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਾਰਤ ਪ੍ਰਤੀ ਨਫ਼ਰਤ ਅਤੇ ਡਰ ਨੂੰ ਇਸ ਨਵੇਂ ਰਾਜ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕਜੁੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਧਨ ਵਜੋਂ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਫੌਜੀ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਫੌਜੀ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ ਕਵਰ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਚੀਨ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਸਰਹੱਦੀ ਵਿਵਾਦ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ 'ਤੇ ਹੋਰ ਧਿਆਨ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਉਸਨੇ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਵਪਾਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਲਈ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ ਆਪਣੀ ਸਰਹੱਦ ਨੂੰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਰਹੱਦ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

ਸ਼੍ਰੀ ਆਰ ਕੇ ਕੌਸ਼ਿਕ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਟਿੱਪਣੀ ਵਿੱਚ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਤੀ ਦੇ ਕੁੱਲ ਦਬਦਬੇ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸਦੀ ਅਗਵਾਈ ਇਸਦੀ ਫੌਜ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਅਸਥਿਰ ਅਤੇ ਨਿਰਾਸ਼ਾਜਨਕ ਆਰਥਿਕ ਸੂਚਕਾਂ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਸਿਆਸੀ ਅਸਥਿਰਤਾ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆਈ ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਰਾਜਨੀਤੀ 'ਤੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕੰਮ ਲਈ ਸਪੀਕਰ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ।

ਡਾ: ਯੋਗ ਰਾਜ ਅੰਗਰੀਸ਼ ਨੇ ਧੰਨਵਾਦ ਦਾ ਮਤਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਮੁੱਦੇ ਦੀ ਵਧੇਰੇ ਵਿਆਪਕ ਸਮਝ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਲੋੜ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ। ਸੈਮੀਨਾਰ ਵਿੱਚ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਫੈਕਲਟੀ, ਰਿਸਰਚ ਸਕਾਲਰ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਕਰ ਰਹੇ ਫੌਜੀ ਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਭਾਗ ਲਿਆ।